En hoewel obligaties doorgaans een veilig alternatief zijn wanneer de aandelen dalen, hebben zij dit jaar ook heftige verliezen geleden, doordat de wereldwijde obligatiemarkten de zwaarste inzinking in decennia doormaken. Beleggers bereiden zich namelijk voor op de bijzonder schadelijke gevolgen van snelle renteverhogingen door centrale banken die de inflatie- en recessierisico's willen bekampen. De factoren die aan de basis liggen van de terugval op de obligatiemarkt zijn echter niet ongewoon. Het zijn veeleer de snelheid en de omvang van de verliezen en de bijhorende rentestijgingen die uniek zijn voor de omstandigheden van het economische herstel na de pandemie.

Waarom werkt diversificatie dit jaar niet?

De hogere inflatie noopt de centrale banken tot renteverhogingen, waardoor de obligatiekoersen dalen, omdat de rentevoeten worden aangepast aan de nieuwe renteverwachtingen. En beleggers zijn zulke dramatische verliezen in hun obligatieportefeuille niet gewend, vooral niet wanneer ook de aandelenmarkten kelderen. Een van de belangrijkste redenen waarom de obligatiekoersen dit jaar zo sterk zijn gedaald, is dat wanneer de rentevoeten stijgen, de economische vooruitzichten meestal positief zijn, zodat de economisch gevoelige sectoren het goed doen, maar nu de rentevoeten stijgen en de economische vooruitzichten somberder worden, hebben alle segmenten van de vastrentende markt klappen gekregen. Maar het is niet alleen de inflatie die de relatie scheeftrekt. De obligatie- en de aandelenmarkten hebben 2022 ingezet met hoge waarderingen in vergelijking met de langetermijngemiddelden.

Staan we op een keerpunt?

We staan mogelijk op een keerpunt. De bijna-nulrente van de centrale banken was niet langer houdbaar. Op korte termijn zet de inflatie de obligatiekoersen zwaar onder druk. Maar op langere termijn is dat misschien wel goed nieuws voor beleggers die obligaties willen kopen. Stijgende rendementen zullen uiteindelijk ook beleggers met obligaties in portefeuille ten goede komen. Het totale rendement van een obligatiefonds is immers een combinatie van de koersverandering en de inkomsten uit de obligaties, en die inkomsten zitten wel in de lift. Door de recente uitverkoop van staatsobligaties kunnen zij immers hun diversificatiestatus van voor de wereldwijde financiële crisis weer opnemen. Als we dat eenmaal achter de rug hebben, zouden de vooruitzichten voor aandelen en obligaties op lange termijn moeten verbeteren.

Hoop in het verschiet

Er gloort misschien ook een sprankje hoop aan de horizon voor wie in obligaties belegt. De staatsobligatiemarkten beginnen een deel van de zware verliezen van dit jaar weer goed te maken, nu de aandacht verschuift van de torenhoge inflatie naar de vrees voor een recessie. Dus beleggers die nu afzien van obligaties, zullen daar mogelijk de prijs voor betalen. Het verwachte rendement op obligaties is laag en ze bieden niet langer alle diversificatievoordelen die ze vroeger wel hadden. Maar op termijn zouden ze in crisistijden moeten blijven presteren, wanneer er massaal naar veilige havens wordt gevlucht.

Beleggen voor de lange termijn

Obligaties kunnen op lange termijn nog altijd dienst doen als veilige haven en geven beleggers zelfs een koopkans in de huidige dip. Tenzij u zeker bent dat u de markt kunt timen, kunt u het beste vasthouden aan een langetermijnplan. Maar dat betekent dan ook een zeker verlies aanvaarden wanneer de aandelen- of obligatiekoersen dalen. Maar als we naar de relatie tussen aandelen en obligaties kijken, zien we dat beleggers van een periode van 20 jaar hebben geprofiteerd waarin obligaties stegen wanneer de aandelen daalden. Net geen 30% van de tijd daalden ze samen, de rest van de tijd evolueerden ze in tegengestelde richting. Dat dat verband nu doorbroken is, betekent dus nog lang niet dat dat op lange termijn ook zo zal zijn.