De titanen van de Amerikaanse techsector (waaronder bekende namen zoals Facebook, Amazon en Google) lijken vandaag 'too big to care'. Maar de regelgevers aan beide zijden van de Atlantische Oceaan zijn druk bezig om hun machtsposities open te breken. En ze lijken het te menen. De dreigende boetes (zowel boetes als afstotingen van bedrijfsonderdelen) kunnen de techreuzen flink doen krimpen. Maar wat is nu net het probleem? En wat zijn de mogelijke gevolgen?

De Europese Commissie richt haar pijlen vooral op de zeer grote techplatformen, en dan specifiek die met meer dan 45 miljoen klanten. Die worden gezien als ‘digital gatekeepers’, omdat hun gigantische omvang en onophoudelijke groei elke vorm van concurrentie onmogelijk maakt. Dat wordt een wereldwijd probleem. Vorig jaar waren bijvoorbeeld Google, Facebook en Amazon samen goed voor meer dan 70 procent van alle online reclame. Ze zijn dus niet gewoon actief in de markt, ze zijn simpelweg de markt geworden.

Is dat dan zo’n probleem? In de oude wereld betekende marktdominantie controle op de prijzen en vette winsten. In het digitale tijdperk heeft dat weinig betekenis, omdat veel diensten gratis lijken te worden aangeboden. Maar zijn ze dat wel? Gebruikers betalen wel degelijk voor die diensten, maar dan met hun persoonlijke gegevens. Deze gegevens zijn vandaag een zeer kostbaar goed, zeker voor deze ‘digital gatekeepers’. Wie volop over consumentgegevens beschikt, kan zijn marktdominantie namelijk nog verder vergroten.

Big Tech wordt niet alleen in de VS en Europa onder de loep genomen. De afgelopen maanden legde ook de Chinese toezichthouder zijn eigen reuzen, zoals Alibaba en Tencent, stevig op de rooster. Zij doen dat om vergelijkbare redenen. In China is er sprake van een toenemende concentratie van online platformen, dominante marktposities en groeiende machtsinvloeden. Dat is misschien ook de reden waarom de beursintroductie van 37 miljard dollar van Ant Group (een technologieleverancier die een grote speler werd in het online bankieren) onlangs werd ingetrokken.

Hoe ziet de toekomst eruit voor Big Tech? Zij kunnen zich op zijn minst verwachten aan onderzoeken van hun bedrijfspraktijken en overnames, mogelijk zelf met enkele jaren terugwerkende kracht. Als er wangedrag wordt geconstateerd komen er waarschijnlijk financiële sancties, waaronder enorme boetes tot 6% van de jaaromzet. In extreme gevallen kunnen gedwongen desinvesteringen de bedrijven opbreken. Het lijkt erop dat de ‘digital gatekeepers’ en hun winsten dus flink onder vuur komen te liggen.