Men noemt het ook wel een ‘exogene schok’: een gebeurtenis met verregaande gevolgen die niet door economische modellen voorspeld kan worden. Net zoals wanneer je een kiezelsteen in een vijver gooit, kan het initiële effect klein zijn, maar kunnen de golven ver uitdijen. Het coronavirus is zo’n gebeurtenis. We zijn momenteel getuige van hoe een eerder lokale kwestie uitgroeide tot een wereldwijd probleem. Zelfs het grootste bedrijf ter wereld bleef niet gespaard.

Het virus werd in het begin van het jaar voor het eerst opgemerkt in de Chinese provincie Hubei. Nauwelijks enkele weken later kondigde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) al een wereldwijde gezondheidscrisis af. Ondanks de inspanningen om het virus in te dammen, verspreidde het zich vorige maand van Azië naar het Midden-Oosten, Europa en Noord- en Zuid-Amerika. De WHO overweegt momenteel om het coronavirus uit te roepen tot een wereldwijde pandemie.

Ook de indirecte gevolgen worden almaar duidelijker. Door de initiële schok voor de Chinese economie werden de groeivooruitzichten voor dit jaar verlaagd van 6% tot 5%. Er werden reisbeperkingen van en naar China ingevoerd en de olieprijs kelderde, net als de vraag naar brandstof. Ook de prijs van industriële metalen zoals koper is gedaald, vermits China één van de belangrijkste kopers ter wereld is.

Vervolgens begonnen de industriële componenten het effect te voelen. Hubei levert onderdelen voor allerlei afgewerkte producten, van elektronica tot de gezondheidszorg en van auto’s tot luchtvaart. Nu de fabrieken er ver onder hun capaciteit draaien, worden sommige componenten niet geleverd en worden productieketens overal ter wereld verstoord. De winstwaarschuwing van technologiereus Apple was het gevolg van een tekort aan iPhone-componenten.

De beurzen verteerden dit aanvankelijk zonder veel problemen, in de hoop dat de centrale banken zouden ingrijpen. Maar centrale banken kunnen alleen de vraag aanzwengelen en staan vrij machteloos als toeleveringsketens verstoord raken. De internationale beurzen verloren terrein naarmate de gevolgen van het coronavirus almaar duidelijker werden.

Gelukkig zijn er nog altijd veilige havens. Beleggers wenden zich tot defensieve aandelen zoals de gezondheidszorg of nutsbedrijven, en tot overheidsobligaties en goud. Zelfs valuta’s zoals de Amerikaanse dollar en de Zwitserse frank zijn in trek. Gek genoeg stond de Japanse yen deze keer niet op het verlanglijstje, vanwege de grote economische afhankelijkheid van onderdelen uit China.