You are using an outdated browser. Please upgrade your browser to improve your experience.
Artikel | 20 mei 2022 | ESG
Er worden inspanningen gedaan om de wereldeconomie schoner te maken, maar daardoor jagen de toenemende investeringen in grondstoffenverslindende technologieën voor hernieuwbare energie de prijzen van schaarse 'groene' grondstoffen de hoogte in. Die 'groenflatie' drijft op haar beurt de kosten van de energietransitie op, terwijl de Russische invasie in Oekraïne ook al een schokgolf door de energie- en grondstofprijzen heeft gestuurd. En de strengere regelgeving die bedoeld is om het milieu te beschermen, beperkt ook de investeringen in nieuwe mijnbouw- en ontginningsprojecten, wat het grondstoffenaanbod beperkt en de prijzen nog verder opdrijft.
De wereldwijde vraag naar kritieke en zeldzame mineralen zal tegen 2040 naar verwachting zes keer zo groot zijn als de wereld tegen 2050 een uitstootneutraal wil worden. Wat zijn die 'groene' grondstoffen die zo in gegeerd zijn? Het aantal elektrische voertuigen (EV's) zal het komende decennium sterk toenemen en voor een gemiddelde elektrische auto zijn zes keer zoveel mineralen nodig als voor een klassieke auto. Lithium, kobalt, nikkel, grafiet en mangaan zijn de belangrijkste materialen. Voor één windturbine van industrieel formaat zijn drie ton koper en één ton van vier zeldzame aardmetalen nodig waarmee permanente magneten worden gemaakt: neodymium, praseodymium, dysprosium en terbium. En om elektriciteit te vervoeren, zijn grote hoeveelheden koper en aluminium nodig. Koper vormt overigens de hoeksteen voor alle technologieën die een link hebben met elektriciteit.
Belangrijk is dat de invasie van Rusland in Oekraïne nog duidelijker heeft gemaakt dat we minder afhankelijk moeten worden van fossiele brandstoffen en hoe belangrijk hernieuwbare energie is geworden voor de mondiale energiezekerheid. Daaruit blijkt meteen ook het risico van onderinvesteringen in groene energie. De sterke stijging van de energie- en grondstofprijzen sinds de invasie laat vermoeden dat de wereld een langdurige periode van hoge energiekosten te wachten staat, wat een risico vormt voor consumenten, bedrijven en de prijsstabiliteit waar de centrale banken naar streven. Die rem op de economische groei en de geopolitieke instabiliteit als gevolg van de energiecrisis zullen hopelijk duidelijk maken dat we dringend naar een minder koolstofintensieve wereldeconomie moeten.
Er zijn geen snel inzetbare oplossingen. De energiesector is gigantisch en energietechnologie is niet zo snel opschaalbaar als pakweg een technologiebedrijf. Capaciteit uitbouwen kan tientallen jaren in beslag nemen, zeker gezien de lange en aanslepende wettelijke termijnen om vergunningen voor nieuwe projecten te krijgen. Er is geen makkelijke oplossing. Toch spelen er ook compenserende krachten. Batterijen worden efficiënter en de opslagkosten dalen. De hogere investeringen en de technologische vooruitgang kunnen helpen om iets te doen aan de schaalbaarheid en de productiekosten van groene waterstof, waarvan wordt gehoopt dat het een van de energiebronnen kan worden die Russisch gas kan vervangen. Vanaf 2030 zal het aantal batterijen van elektrische voertuigen die aan het einde van hun 'eerste leven' komen, fors toenemen. En experts zijn ervan overtuigd dat met voldoende investeringen een deel van behoefte aan metalen voor groene energie kan worden gelenigd door batterijen van elektrische wagens te recycleren en een 'tweede leven' te geven. Daarnaast zouden mensen ook meer geneigd kunnen zijn om hun koolstofvoetafdruk te verkleinen door hun manier van reizen, eten en leven te veranderen.
Onze visie
We zullen wereldwijd wellicht moeten wennen aan tekorten in het aanbod nu en dan, woelige markten en periodes van hoge prijsvolatiliteit. Regeringen, centrale banken en ondernemingen zullen unisono een internationaal initiatief moeten lanceren om de massale investeringen te verzekeren die nodig zijn voor de milieuvriendelijke energievoorziening van de toekomst. Het reflatoire effect van de groene transitie vormt een uitdaging voor de wereldeconomie, de beleidsmakers en de consumenten. Terwijl de energiecrisis en de 'groenflatie' aanhouden, worden de toeleveringsketens verstoord en de wereldwijde groeiprognoses neerwaarts bijgesteld. De tijd is gekomen om een gecoördineerde mondiale strategie uit te stippelen om aan een ethische, welvarende, klimaatveilige en energiezekere wereld te bouwen.
