CLOSE LOOK
Het metaversum – het grotere plaatje

Het ooit zo revolutionaire internet is deel van ons dagelijkse leven geworden, een vertrouwd hulpmiddel waar we allemaal afhankelijk van zijn. Maar wat is nu dat ‘metaversum’ (in het Engels ‘metaverse’) en wat betekent het voor ons als internetgebruikers? Kort door de bocht kunnen we het beschrijven als een nieuwe versie van het internet, maar dan helemaal in 3D. Digitaal ontwikkelde virtuele werelden kunnen de echte wereld simuleren, waarbij VR-technologie (VR staat voor virtuele realiteit) voor een levensechte ervaring zorgt.

Het metaversum kan echter ook nieuwe werelden creëren, waarin de gebruiker kan interageren met een potentieel oneindig aantal andere apparaten. Op die manier kunnen er grootschalige gemeenschappen ontstaan zonder fysieke of geografische grenzen, met alleen een digitale band. Mensen worden erin vertegenwoordigd door een avatar, waarvan ze het uiterlijk helemaal zelf bepalen – dat helpt misschien om een einde te maken aan vooroordelen of discriminatie. Voorstanders omschrijven het metaversum dan ook als een instrument om ‘wat je al goed doet verder te verbeteren’.

Als mogelijke toepassingen voor dit wereldwijde web in 3D wordt gedacht aan productiever werken, bijvoorbeeld door online te vergaderen in een virtuele ruimte, interactief onderwijs, e-commerce, vastgoed en mode. Het is uiteraard ook een uitstekend kanaal voor sterk gepersonaliseerde reclameboodschappen. Facebook-oprichter Mark Zuckerberg is alvast overtuigd van het potentieel en ziet het metaversum als de toekomst. Zelfs in die mate dat hij de naam van zijn bedrijf heeft veranderd in Meta Platforms. Om die nieuwe realiteit tot stand te brengen, zijn echter enorme investeringen nodig. De ontwikkeling kostte Meta Platforms vorig jaar al 10 miljard dollar en die rekening zal wellicht nog veel verder oplopen.

Het is niet uitgesloten dat de visie achter het metaversum nog ver vooruitloopt op de realiteit. Een doorbraak op grote schaal is in de praktijk alleen mogelijk als de VR-technologie snel grote stappen vooruit zet. Een groot probleem is ook dat de verschillende concurrerende platformen – van Microsoft, Meta Platforms, Roblox en Qualcomm, bijvoorbeeld – niet altijd compatibel zijn. Door vragen over privacy en transparantie staan ze weigerachtig tegenover een vlotte toegang vanuit andere platformen. De Roblox-avatar die onlangs 4.000 dollar spendeerde aan een virtuele Gucci-handtas, raakt daarmee dus misschien wel nooit op een ander platform.

De grootste hinderpaal is dat de systemen die nodig zijn om miljarden mensen tegelijk live toegang tot het metaversum te geven, nog niet bestaan. Een topmanager van Intel zei onlangs dat daarvoor ‘computers duizendmaal meer rekenkracht zouden moeten hebben dan in de huidige stand van de technologie’. Dat alles neemt echter niet weg dat we een kans krijgen om te leren uit de fouten die we gemaakt hebben toen het internet werd bedacht. De negatieve aspecten, zoals cyberpesten en ongewenst seksueel gedrag, desinformatie, phishing en de alomtegenwoordige oplichtingspogingen, kunnen we misschien vermijden. Voor het metaversum een beleggingswaardige realiteit is, is er echter nog een hele weg te gaan – de aandelenkoers van Meta Platforms is dit jaar al met 60% gedaald.