CLOSE LOOK
Financiële ontkoppeling - wat is het grote verhaal dat hierachter schuilt?  

De wegen van de twee grootste economieën ter wereld, de VS en China, scheiden. Na vele decennia van hand in hand optreden rond handel, wordt dit “financiële ontkoppeling” genoemd. Sommigen beweren dat de tariefoorlogen onder het presidentschap van Trump het begin van het einde waren, maar China heeft zich al sedert geruime tijd voorbereid op de scheiding. We onderzoeken wanneer en hoe de “koppeling” tot stand kwam, welke voordelen ze met zich heeft meegebracht en beschouwen een mogelijk nieuwe wereldorde.

Handel met de Volksrepubliek China is in de beginjaren 1970 uitgegroeid tot een prioriteit voor de VS. President Nixon merkte op dat indien China geld kon verdienen door handel te drijven met de buitenwereld, het wel eens een enorme markt zou kunnen worden voor Amerikaanse goederen. Na in 1980 door de VS de status te hebben gekregen van “most favored nation” (MFN), verwierf China in 2001 het volledige lidmaatschap van de WTO (Wereldhandelsorganisatie). Op zijn beurt stelde China delen van zijn economie open voor buitenlandse investeringen.

De Chinese economie en Chinese bedrijven ontwikkelden zich razendsnel. Ze zochten toegang tot de gigantische kapitaalmarkten van de VS, wat hen toeliet geld op te halen om via zowel de aandelen- als de obligatiemarkten uit te breiden. Het hoogtepunt was misschien wel de beursnotering van Alibaba Group in 2014, goed voor $21 miljard, de grootste ooit in de VS. Mar na de recente regelgevende evoluties lijkt de lucratieve pijplijn van Chinese beursintroducties in New York te zijn afgesloten. Of liever, afgeleid naar Hongkong.

Het feit dat China zich open stelde om handel te drijven met de rest van de wereld was een belangrijke drijfveer van de “globalisatietendens”. China leverde goedkopen onderdelen en afgewerkte goederen aan het westen wat de consumentenprijzen deed kelderen. Maar dit ging gepaard met een massaal handelstekort voor de VS. China verwierf toegang tot de technologie van zijn belangrijkste handelspartners, waardoor het ook zelf vooruitgang kon boeken op vlak van technologie. Maar dit gaf ook aanleiding tot Amerikaanse beschuldigingen van diefstal van intellectuele eigendom.

In 2018 legde de Trump-regering de eerste tarieven op voor Chinese import en later kwamen investeringen in de Chinese technologiesector voor Amerikaanse burgers op de zwarte lijst te staan. Maar gedurende jaren daarvoor had de strategie van China erin bestaan om de afhankelijkheid van buitenlandse technologie te verminderen, waardoor het Made in China 2025-beleid tot volle wasdom kwam. Maar alleen de tijd zal leren of president Biden of president Xi vanaf nu de agenda zullen bepalen voor de financiële ontkoppeling. De VS streeft er nadrukkelijk naar om Amerikaanse jobs te beschermen, maar de huidige koers die China vaart betekent een omschakeling van economische groei voor zijn eigen belang, naar economische controle.