Irrationele uitbundigheid

De term ‘irrationele uitbundigheid’ wordt steeds vaker gebruikt voor de duizelingwekkende prestaties van sommige segmenten van de technologiesector. Het beschrijft een stand van zaken wanneer het optimisme op de markt voorloopt op rationelere winstprognoses. Een alternatieve term zou ‘new era thinking’ zijn wanneer de markten voorspellen dat de transformationele kracht van een nieuw product of een nieuwe technologie uitzonderlijke winsten zal opleveren. Historische voorbeelden zijn de internetzeepbel, de Veertig van Wall Street, de Zuidzeebubbel en de tulpengekte. Maar waar komt de uitdrukking vandaan?

De uitdrukking "irrationele uitbundigheid" is voor het eerst in 1996 gebruikt door Alan Greenspan, de toenmalige voorzitter van de Amerikaanse Federal Reserve. Hij doelde op het feit dat de risicopremies op de aandelenmarkt, die normaal gezien hoger zijn dan de premies voor houders van staatspapier, sterk waren gedaald. Dit had geleid tot torenhoge waarderingen van de aandelen terwijl de internetzeepbel in een stroomversnelling raakte. Hij stelde de volgende vraag: “Hoe kunnen we weten wanneer de irrationele uitbundigheid de waarde van de activa onnodig heeft doen stijgen?”

Dezelfde vraag kan ook nu worden gesteld aan het begin van het tweede jaar van de boom van kunstmatige intelligentie (AI). Bedrijven die rechtstreeks betrokken zijn bij AI hebben hun winstprognoses scherp en herhaaldelijk verhoogd. Dit gaat zo ver dat de prognoses voor de winstgroei van Nvidia ondanks de recente koersstijgingen van het bedrijf en na een verdrievoudiging van de waarde vorig jaar zelfs nu nog sneller gaan dan deze stijging.

Het is niet onredelijk dat een sterk groeiend bedrijf met een hogere winstmultiple verkocht wordt dan een bedrijf dat trager groeit. Toekomstige waarderingsverhoudingen kunnen echter enkel gebaseerd zijn op prognoses of op beste schattingen van toekomstige prospects. Er bestaat geen kristallen bol en de projecties worden logischerwijs ook minder betrouwbaar als ze langer op voorhand worden gemaakt. Bovennormale winsten zullen doorgaans concurrenten aantrekken om die markt te betreden en kunnen uiteindelijk leiden tot strengere regelgeving. En dit kan allemaal sneller gaan dan de voorspeller zou verwachten.

De ontwikkeling van generatieve AI wordt een ‘singulariteit’ genoemd. Met andere woorden, een gebeurtenis waarvan verwacht wordt dat ze de menselijke intelligentie zal overtreffen. Hetzelfde woord wordt gebruikt voor zwarte gaten, die evenzeer kenmerken hebben die het menselijk begrip te boven gaan. Of de AI-revolutie voor de prime movers in een lange periode van bovennormale winsten zal resulteren, moet nog blijken. Nu de concurrentie en de regelgeving op hun hielen zitten, bestaat er een reëel risico dat de huidige voorspellingen ooit worden gezien als de overwinning van de hoop op de ervaring. Aangezien de vooruitzichten voor sommige segmenten van de technologiesector kunnen wijzen op een uitgebreide en sterke winstgroei, zou de rationele benadering erin bestaan om dergelijke beleggingen aan te houden als onderdeel van een gediversifieerde portefeuille.