In de jaren na de wereldwijde financiële crisis van 2008 hebben de rentevoeten een duik genomen, doordat de centrale banken probeerden de economische groei met behulp van monetaire stimuli nieuw leven in te blazen. Is dat spel nu uitgespeeld? De voorbije maanden klonk de roep om overheden te laten afstappen van hun besparingen en de fakkel over te nemen, steeds luider. Dat kan gebeuren door de belastingen te verlagen of grote bedragen uit te geven aan grote infrastructuurprojecten. Dat is wat wordt bedoeld met fiscale stimuli. We bekijken enkele voorbeelden.

Toen president Trump in 2017 aan de macht kwam, beloofde hij een begroting te maken op basis van het principe 'America First'. De investeringsplannen omvatten een opwaardering van het Amerikaanse leger en ook de beruchte muur aan de grens met Mexico. In dat project is er amper iets bewogen, en toch blijft de Amerikaanse overheidsschuld stijgen. Recente schattingen voorspellen een begrotingstekort van bijna 1 biljoen dollar tegen het einde van 2019.

Duitsland, een van nature voorzichtigere economie, heeft geprobeerd een 'schwarze Null' of zwarte nul te behalen, waarmee een begroting wordt bedoeld die perfect in evenwicht is. De overheidsuitgaven worden zelfs zo streng onder controle gehouden dat het land nu een begrotingsoverschot van bijna 2% van het bbp heeft. De invloedrijke Groene Partij wil de komende jaren de uitgaven opvoeren met milieu-initiatieven.

Japan heeft onlangs voor 121 miljard dollar aan stimuli aangekondigd, met een focus op herstellingen na de tyfoon en investeringen in infrastructuur en nieuwe technologie. En aan het Verenigd Koninkrijk is een 'brexitbonus' beloofd, waarmee een economie wordt gestimuleerd die nu wordt afgeremd door de onzekerheid over de uitstap uit de EU. De komende vijf jaar zou tot 100 miljard pond (zo'n 120 miljard euro) moeten worden geïnvesteerd in onder meer wegen, spoorverbindingen en ziekenhuizen.

Het ene kwartaal willen regeringen het liever niet hebben over fiscale stimuli, het andere kwartaal maken ze grote beloftes... Hoe dan ook is het uiteindelijk toch altijd de belastingbetaler die het gelag betaalt. Of, indien gefinancierd via staatsleningen, de belastingbetaler van de toekomst. Nu de wereldwijde groei en inflatie blijven slabakken, is iedereen erg benieuwd naar wat het antwoord zal zijn op de uitdaging die de centrale banken stellen.