CLOSE LOOK
Gestrande activa: wat is het grotere plaatje?

Traditionele energiebedrijven staan op een tweesprong. Hun aandeelhouders hebben geëist dat zij hun bedrijfsmodellen veranderen en producenten van groene energie worden. Bovendien kunnen de doelstellingen inzake broeikasgasemissies en de dalende prijs van hernieuwbare energie ertoe leiden dat de prijs van fossiele brandstoffen de komende decennia keldert. Koolwaterstofreserves die nog in de grond zitten, kunnen 'onverbrandbaar' blijken te zijn, waardoor productie-infrastructuur komt stil te liggen. Laten we eens dieper ingaan op de gestrande activa van de energiesector. 

De term 'gestrand actief' is oorspronkelijk een boekhoudkundige term voor een actief dat geen commerciële waarde meer heeft. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat een ooit veelbelovende faciliteit in de toekomst wellicht geen inkomsten meer zal opleveren als gevolg van een wijziging in de regelgeving. Tegen de verwachtingen in is het actief in waarde gedaald en moet het van de actiefzijde van de balans worden overgeboekt naar de passiefzijde. Dit is precies hoe verslechterende markten voor fossiele brandstoffen de waarde van productiemiddelen zou kunnen aantasten.

Hoe groot is het probleem? De in het Klimaatakkoord van Parijs aangegane verbintenis om de opwarming van de aarde tot 1,5 °C te beperken, houdt in dat de economieën van de wereld zich aan een strikt 'koolstofbudget' moeten houden. Om dit te bereiken, zou een aanzienlijk deel van de bekende koolwaterstofreserves in de grond moeten blijven. Dat is maar liefst een derde van alle oliereserves, de helft van de gasreserves en meer dan driekwart van de steenkoolreserves.

Sommige deskundigen beweren echter dat als een gestrand actief wordt gedefinieerd als een actief dat een niet te voorspellen waardevermindering heeft ondergaan, onverbrandbare koolstof helemaal niet in aanmerking komt. De klimaatverandering is al vele decennia geleden voorspeld. Gelet op het toenemende bewijs kan de verdere investering in deze activa door grote energiebedrijven misschien beter worden gezien als een slechte inschatting. Het probleem zal hoe dan ook moeten worden aangepakt.

En hoe zit het met de langere termijn? De te volgen weg lijkt duidelijk. Naarmate elektrische voertuigen de dominante vervoerswijze worden en we voor het grootste deel van onze energie overschakelen op duurzame energiebronnen, zal de vraag naar fossiele brandstoffen vanzelf afnemen. In het huidige klimaat zou steenkool harder achteruit kunnen gaan dan olie of gas. Naarmate de vraag daalt, zullen ook de prijzen dalen en zal de exploitatie van koolwaterstofreserves waarschijnlijk nog minder interessant worden. Het ziet ernaar uit dat de trend naar gestrande activa in de energiesector in stijgende lijn gaat.